Institut Tanah dan Ukur Negara (INSTUN) merupakan sebuah Institusi Latihan Awam (ILA) dalam bidang pentadbiran tanah, ukur dan pemetaan serta teknologi maklumat yang berkaitan. Dalam Rancangan Malaysia Kedua Belas (RMKe-12) INSTUN telah diluluskan peruntukan pembangunan bagi Projek Pembinaan Sebuah Balai Cerap di dalam kampus INSTUN. Projek pembinaan Balai Cerap ini telah siap pada 5 Julai 2023 dan telah dirasmikan oleh Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri Sultan Perak Darul Ridzuan Sultan Nazrin Muizzuddin Shah Ibni Almarhum Sultan Azlan Muhibbuddin Shah Al-Maghfur-Lah pada 3 Oktober 2023.
INSTUN telah menandatangani Memorandum Persefahaman (MoU) dengan Jabatan Mufti Negeri Perak (JMNPk) pada 17 Oktober 2018 (Rabu) bersamaan 8 Safar 1440H. Majlis ini telah disempurnakan oleh YBhg. Sahibus Samahah (SS) Tan Sri Dato’ Seri Dr. Haji Harussani bin Haji Zakaria (Mufti Kerajaan Negeri Perak) dan YBrs. Puan Norehan binti Omar (Pengarah INSTUN) serta disaksikan oleh Timbalan Mufti Negeri Perak iaitu Tuan Haji Zamri bin Hashim serta Pendaftar INSTUN iaitu Encik Anis Zaihasmy bin Zainal Abidin.
Kerjasama yang erat dan sokongan penuh daripada Almarhum Tan Sri kepada pihak INSTUN dalam perkara berkaitan ilmu falak serta sumbangan yang besar Almarhum kepada masyarakat telah memberi inspirasi kepada pihak INSTUN untuk menamakan Balai Cerap di INSTUN ini sebagai Balai Cerap Tan Sri Harussani / Tan Sri Harussani Observatory (TSHO).
TSHO akan menjadi pusat penyelidikan, pendidikan, latihan dan perkongsian pengetahuan dalam ilmu falak/ astronomi melalui pelaksanaan pelbagai aktiviti, kursus, seminar dan persidangan dengan kerjasama agensi yang terdiri daripada pelbagai kementerian, pusat pengajian tinggi dan jabatan.
Tiga (3) Tempat Cerapan Utama TSHO
Dilengkapi dengan teleskop Ritchey-Chrétien (RC) bersaiz 16 inci yang digunakan untuk mencerap objek-objek samawi yang berada di angkasa. Keistimewaan kubah ini adalah ia boleh dikawal secara automatik dan manual. Semasa cerapan dilaksanakan, kubah ini dikawal secara automatik melalui komputer. Walau bagaimanapun, jika terdapat sebarang kecemasan kubah ini boleh dikawal secara manual.
Teleskop RC 16 inci ialah teleskop yang mempunyai cermin utama berdiameter 16 inci. Ini merupakan teleskop yang canggih dan berkeupayaan tinggi untuk:
- Cerapan Angkasa: Teleskop RC 16 inci sangat berguna untuk cerapan angkasa oleh pencerap dan penyelidik. Dengan cermin yang besar, ia mampu mengumpulkan cahaya yang banyak bagi membolehkan cerapan yang jauh (deep sky) terhadap objek-objek angkasa seperti planet, bintang, galaksi dan nebula.
- Astrofotografi: Kelebihan yang RC direkabentuk untuk mengurangkan optic distortion menjadikan teleskop ini amat sesuai untuk aktiviti astrofotografi. Ia membolehkan pengambilan gambar objek-objek langit seperti planet, bintang, galaksi dan nebula yang tajam (sharp) dan berkualiti tinggi (high resolution).
- Penyelidikan Saintifik: Teleskop RC 16 inci sering digunakan untuk penyelidikan saintifik seperti pemerhatian sistem planet, kajian berkenaan galaksi dan pemantauan bintang yang berubah-ubah. Kebolehupayaan optiknya yang berkualiti tinggi membolehkan penyelidik mengumpulkan data yang tepat.
- Penyelidikan Komet dan Asteroid: Teleskop ini juga digunakan untuk cerapan komet dan asteroid yang mendekati bumi. Ia mempunyai sensitiviti yang tinggi dan berkeupayaan untuk mengesan objek-objek kecil dalam sistem suria.
- Edu-Tourism & Astro-Tourism: Teleskop RC 16 inci juga boleh digunakan dalam pengajaran dan pembelajaran (PDP) astronomi di institusi pengajian tinggi. Ini memberi peluang kepada pelajar dan mahasiswa untuk belajar lebih mendalam tentang alam semesta secara langsung. Selain itu, ia dapat dijadikan sebagai tarikan pelancongan dalam bidang astronomi sekaligus mengharumkan nama INSTUN dan juga negeri Perak.
Dilengkapi dengan dua (2) teleskop iaitu :
a. Teleskop Sharpstar bersaiz 5 inci yang digunakan untuk mencerap matahari, bulan, hilal dan objek-objek langit malam.
b. Teleskop Celestron bersaiz 14 inci yang digunakan untuk mencerap planet.
Digunakan untuk melihat fenomena langit malam dengan mata kasar dan melalui kamera 360 darjah untuk merakam langit malam secara 360 darjah. Antara fenomena yang boleh dilihat dengan mata kasar ialah meteor shower.
Turut dilengkapi dengan tiga (3) pillar stainless steel yang digunakan sebagai pembelajaran untuk melihat anak bulan. Peralatan yang digunakan adalah teleskop skywatcher bersaiz 3 inci dan total station.
JAM MATAHARI / SUNDIAL DI TSHO
Selain daripada tiga (3) kawasan cerapan utama, sundial juga merupakan daya tarikan utama di TSHO. Sundial adalah salah satu alat tertua yang digunakan manusia untuk mengukur waktu. Alat ini diperbuat daripada stainless steel dan bayangan yang dihasilkan oleh sinar matahari akan terdapat/terlihat pada bulatan waktu. Sundial digunakan untuk pada waktu siang, ketika ada cahaya matahari yang cukup terang.
Sundial atau Jam Matahari
AKTIVITI CERAPAN
Aktiviti Cerapan di THSO
Hasil Cerapan di TSHO
Hasil Cerapan di TSHO
Hasil Cerapan di TSHO